FUNKCJE TRANSPORTERÓW TYPU ABC

Magdalena Bamburowicz-Klimkowska; Urszula Bogucka; Mirosław M. Szutowski

doi:10.56782/pps.85

Data publikacji : 2011-11-21

Tom 9 Nr 3 (2011)

FUNKCJE TRANSPORTERÓW TYPU ABC

Magdalena Bamburowicz-Klimkowska

Urszula Bogucka

Mirosław M. Szutowski

DOI: https://doi.org/10.56782/pps.85

Abstrakt

Różne rodzaje transporterów obecnych w organizmie wpływają na losy leków w ustroju poprzez udział w procesach ich absorpcji, dystrybucji i eliminacji. Białka te między innymi biorą udział w dwukierunkowym transporcie substancji egzo- i endogennych przez ściany jelita cienkiego, przewodów żółciowych i bariery krew-mózg. W polifarmakoterapii transportery typu ABC obecne w ścianie jelita mogą determinować biodostępność, szybkość i kierunek transportu oraz być przyczyną występowania interakcji pomiędzy przyjmowanymi lekami. Glikoproteina P (Pgp) produkt ekspresji genu MDR1 należy do najbardziej znaczących transporterów typu ABC pod tym względem. Jej dystrybucja tkankowa i narządowa posiada bardzo istotny wpływ na wchłanianie ksenobiotyków, a interakcje leków z tym białkiem mogą prowadzić do zmian biodostępności leków stosowanych jednocześnie. Omówiono poszczególne podrodziny transporterów typu ABC ze szczególnym uwzględnieniem ich funkcji.

Słowa kluczowe:

transportery ABC, glikoproteina P

Inne teksty tego samego autora

Izabela Łuczak-Zielkiewicz, Mirosław M. Szutowski, WARTOŚĆ DIAGNOSTYCZNA WŁOSÓW , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 11 Nr 8 (2013)
Marcin Łukasik, Jolanta Karmalska, Mirosław M. Szutowski, Jacek Łukaszkiewicz, WPŁYW METYLACJI DNA NA FUNKCJONOWANIE GENOMU , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 7 Nr 2 (2009)
Magdalena Bamburowicz-Klimkowska, Mirosław M. Szutowski, STRATEGIE WALKI ZE ZJAWISKIEM OPORNOŚCI WIELOLEKOWEJ NOWOTWORÓW , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 10 Nr 1 (2012)

Podobne artykuły

Magdalena Bamburowicz-Klimkowska, Mirosław M. Szutowski, STRATEGIE WALKI ZE ZJAWISKIEM OPORNOŚCI WIELOLEKOWEJ NOWOTWORÓW , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 10 Nr 1 (2012)
Martyna Chechłacz, Natalia Korytowska, ZWIĄZKI WIĄŻĄCE SIĘ Z BIAŁKAMI OSOCZA U LUDZI. ZNACZENIE W TERAPII ORAZ METODY OZNACZANIA WOLNEJ FRAKCJI , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 15 Nr 6 (2017)
Katarzyna Herjan, Piotr Armański, Jakub Olszewski, Magdalena Sitnik, Maciej Bara, POSITIVE IMPACT OF TRANEXAMIC ACID IN VARIOUS MEDICAL SETTINGS , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 22 Nr 3 (2024)
Piotr Luliński, Dorota Maciejewska, SYNTEZA POLIMERÓW IMPRINTOWANYCH DOPAMINĄ I TEORETYCZNA ANALIZA ODDZIAŁYWAŃ MIĘDZYCZĄSTECZKOWYCH W KOMPLEKSIE PREPOLIMERYZACYJNYM , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 6 Nr 1 (2008)
Anna Bielenica, Jerzy Kossakowski, MODELE ODDZIAŁYWAŃ LIGANDÓW ARYLOPIPERAZYNYLOWYCH Z RECEPTORAMI SEROTONINOWYMI 5-HT1A, 5-HT2A I 5-HT7 , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 8 Nr 2 (2010)
Natalia Cichoń, Dominika Lach, Michał Bijak Bijak, Paulina Rzeźnicka, Joanna Saluk, PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE W TERAPIACH PRZECIWPŁYTKOWYCH W OSTRYCH ZESPOŁACH WIEŃCOWYCH I UDARZE NIEDOKRWIENNYM MÓZGU , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 14 Nr 4 (2016)

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Bamburowicz-Klimkowska, M., Bogucka, U., & Szutowski, M. M. (2011). FUNKCJE TRANSPORTERÓW TYPU ABC. Prospects in Pharmaceutical Sciences, 9(3), 34–40. https://doi.org/10.56782/pps.85

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Jones, P.M., George, A.M. „The ABC transporter structure and mechanism: perspectives on recent research”, Cellular and Molecular Life Sciences, 2004, 61, 682-699 DOI: https://doi.org/10.1007/s00018-003-3336-9

Schneider, E., Hunke, S. „ATP-binding-cassette (ABC) transport systems: functional and structural aspects of the ATP-hydrolizing subunits/domains”, Microbiology Reviews, 1998, 22, 1-20 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1574-6976.1998.tb00358.x

Dean, M., Rzhetsky, A., Allikmets, R. „The Human ATP-Binding Cassette (ABC) Transporter Superfamily”, Genome Research, 2001, 11, 1156-1166 DOI: https://doi.org/10.1101/gr.184901

Kast, C., Canfield, V., Levenson, R., Gros, P. „Transmembrane organization of mouse P-glycoprotein determined by epitope insertion and immunofluorescence”, Journal of Biological Chemistry, 1996, 271 (16), 9240-9248 DOI: https://doi.org/10.1074/jbc.271.16.9240

Bianchet, M.A, Ko, Y.H., Amzel, M., Pedersen, P.L. „Modeling of nucleotide binding domains of ABC transporter proteins based on F1-ATPase/recA topology: Structural model of the nucleotide binding domains of cystic fibrosis transmembrane conductance regulator (CFTR)”, Journal of Bioenergetics and Biomembranes, 1997,29 (5),503-524 DOI: https://doi.org/10.1023/A:1022443209010

Czajka-Uhryn, M., Bednarek, I. „Interferencja RNA – nowe narzędzie molekularne w modulacji zjawiska oporności wielolekowej”, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 2005,59 (3), 209-218

Doyle, L.A., Ross, D.D. „Multidrug resistance mediated by the breast cancer resistance protein BCRP (ABCG2)”, Oncogene, 2003,22,7340-7358 DOI: https://doi.org/10.1038/sj.onc.1206938

Oswald, C., Holland, I.B., Schmitt, L. „The motor domains of ABC-transporters: What can structure tell us?”, Naunyn-Schmiedeberg’s Archives of Pharmacology, 2006, 372 (6), 385-399 DOI: https://doi.org/10.1007/s00210-005-0031-4

Backer, J., Depret, G., Van Bambeke, F., Tulkens, P., Prevost, M. „Molecular models of human P-glycoprotein in two different catalytic states”, BMC Structural Biology , 2009, 9 (3), 1-18

Hennessy, M., Spiers, J. „A primer on the mechanistic of P-glycoprotein the multidrug transporter”. Pharmacological Research, 2007, 55, 1- 15. DOI: https://doi.org/10.1016/j.phrs.2006.10.007

Raggers, R.J., Pomorski, T., Holthuis, J.C.M., Kalin, N.E., Meer, G.F.B.P.,Van. „Lipid traffic: The ABC of transbilayer movement”, Traffic, 2000,1,226-234 DOI: https://doi.org/10.1034/j.1600-0854.2000.010305.x

Germann, U.A. „P-glycoprotein – a mediator of multidrug resistance in tumor cells”, European Journal of Cancer, 1996,32A (6), 927-944 DOI: https://doi.org/10.1016/0959-8049(96)00057-3

Jamroziak, K., Młynarski, W., Robak, T. „Znaczenie białek transportowych nadrodziny ABC w oporności na leczenie ostrej białaczki szpikowej”, Acta Haematologica Polonica, 2001, 32 (2), 131-145

Nasiłowska, B. „Geny oporności na leki”, Postępy Nauk Medycznych, 2003, 3-4, 99-105

Marie, J. P. „Drug resistance and its modifications in haematological malignancies”, Degos, L., Linch, D.C., Lowenberg B. „Textbook of Malignant Haematology” 1st ed.,1999, UK, Dunitz M Ltd, 299-313

Sigmund, W., Cascobi, I., Weitschies, W., Kroemer, H.K. „Significance of drug transporter for the internal medicine clinic”, Internist, 2003, 44, 219-226 DOI: https://doi.org/10.1007/s00108-002-0784-5

Gottesman, M.M., Ling, V. „The molecular basis of multidrug resistance in cancer: The early of P-glycoprotein research”, FEBS Letters, 2006, 58, 998-1006 DOI: https://doi.org/10.1016/j.febslet.2005.12.060

Pal, D., Mitra, A.K. „MDR- and CYP3A4-mediated drug-drug interactions”, Journal of Neuroimmune Pharmacology, 2006, 1 (3), 323-339 DOI: https://doi.org/10.1007/s11481-006-9034-2

Sellig, A. „A general pattern for substrate recognition by P-glycoprotein”, European Journal of Biochemistry, 1998, 251, 252-261 DOI: https://doi.org/10.1046/j.1432-1327.1998.2510252.x

Takano, M., Yumoto, R., Murakami, T. „Expression and function of efflux drug transporters in the intestine”, Pharmacology and Therapeutics, 2006, 109, 137-161

Kerb, R. „Implications of genetic polymorphism in drug transporters for pharmacotherapy”, Cancer Letters, 2006, 234, 4-33 DOI: https://doi.org/10.1016/j.canlet.2005.06.051

Marchetti, S., Mazzanti, R., Beijnen, J.H., Schellens J.H.B. „Concise review: Clinical relevance of drug-drug and herb-drug interaction mediated by the ABC transporter ABCB1(MDR1, P-glycoprotein)”, The Oncologist, 2007,12, 927-941 DOI: https://doi.org/10.1634/theoncologist.12-8-927

Saito, T., Zhang, Z., Tokuriki, M., Ohtsubo, T., Shibamori, Y., Yamamoto, T., Saito, H. „Cyclosporin A inhibits the extrusion pump function of P-glycoprotein in the inner ear of mice treated with vinblastine and doxorubicin”, Brain Research, 2001, 265-270 DOI: https://doi.org/10.1016/S0006-8993(01)02321-6

Kim, W.Y., Benet, L.Z. „P-glycoprotein (P-gp/MDR1)-mediated efflux of sex-steroid hormones and modulation of P-gp expression in vitro”, Pharmaceutical Research, 2004, 21(7), 1284-1293 DOI: https://doi.org/10.1023/B:PHAM.0000033017.52484.81

Mangham, D.C, Cannon, A., Komiya, S., Gendron, R.L., Dunussi, K., Gebhardt, M.C., Mankin, H.J., Arceci, R.J. „P-glycoprotein is expressed in the mineralizing regions of the skeleton”, Calcified Tissue International, 1996, 58, 186-191 DOI: https://doi.org/10.1007/BF02526885

Backer, J.P., Depret, G., Van Bambeke, F., Tulkens, P.M., Prevost, M. „Molecular models of human P-glycoprotein in two different catalitic states”, BMC Structural Biology, 2009, 9 (3), 1-18 DOI: https://doi.org/10.1186/1472-6807-9-3

Haslam, I.S., Jones, K., Coleman, T., Simmons, N.L. „Induction of P-glycoprotein expression and function in human intestinal epithelial cells (T84)”, Biochemical Pharmacology, 2008, 76, 850-861 DOI: https://doi.org/10.1016/j.bcp.2008.07.020

Benet, L.Z., Cummins, C.L. „The efflux-metabolism alliance: Biochemical aspects”, Advanced Drug Delivery Reviews, 2001, 50 (1), 3-11 DOI: https://doi.org/10.1016/S0169-409X(01)00178-8

Van der Bliek, A.M., Baas, F., Ten Houte de Lange, T., Kooiman P.M., Van der Velde-Koerts, T., Borst, P. „The human mdr3 gene encodes a novel P-glycoprotein homologue and gives rise to alternatively spliced mRNAs in liver”, EMBO Journal, 1988, 6 (11), 3325–3331 DOI: https://doi.org/10.1002/j.1460-2075.1987.tb02653.x

Rosmorduc, O., Hermelin, B., Poupon, R. „MDR3 gene defect in adults with symptomatic intrahepatic and gallbladder cholesterol cholelithiasis”, Gastroenterology, 2001, 120 (6): 1459–67 DOI: https://doi.org/10.1053/gast.2001.23947

Kim, R.B. „Transporters and Drug Delivery: Why, When and How?”, Molecular Pharmaceutics, 2005, 3 (1), 26-32 DOI: https://doi.org/10.1021/mp050084o

Quinton, P.M. „Physiological basis of cystic fibrosis: A historical perspective”, Physiological Reviews, 1999, 79, 3-22 DOI: https://doi.org/10.1152/physrev.1999.79.1.S3

Borst, P., Evers, R., Kool, M., Wijnholds, J. „A family of drug transporters: The multidrug resistance-associated proteins”, Journal of the National Cancer Institute, 2000, 92 (16), 1295-1302 DOI: https://doi.org/10.1093/jnci/92.16.1295

Takano, M., Yumoto, R., Murakami, T. „Expression and function of efflux drug transporters in the intestine”, Pharmacology and Therapeutics, 2006, 109, 137-161 DOI: https://doi.org/10.1016/j.pharmthera.2005.06.005

St-Pierre, M.V., Serrano, M.A., Macias, R.I., Dubs, U., Hoechli, M., Lauper, U. i wsp. „Expression of members of the multidrug resistance protein family in human term placenta”, American Journal of Physiology, Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 2000, 279, 1495-1503 DOI: https://doi.org/10.1152/ajpregu.2000.279.4.R1495

Bart, J., Hollema, H., Groen, H.J., de Vries, E.G., Hendrikse, N.H., Sleijfer, D.T. „The distribution of drug-efflux pumps, P-gp, BCRP, MRP1 and MRP2 in the normal blood-testis barrier and in primary testicular tumors”, European Journal of Cancer, 2004, 40, 2064-2070 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ejca.2004.05.010

Kim, R.B. „Transporters and xenobiotic disposition”, Toxicology, 2002, 181-182, 291-297 DOI: https://doi.org/10.1016/S0300-483X(02)00296-2

Zeuzern, S., Welsch, C., Herrmann, E. „Pharmacokinetics of peginterferons”, Seminars in Liver Disease, 2003, 23 (1), 23-28 DOI: https://doi.org/10.1055/s-2003-41631

Klucken, J., Buchler, C., Orso, E., Kamiński, W.E., Porsch-Ozcurumez, M., Liebisch, G. I wsp. „ABCG1 (ABC8), the human homolog of the Drosophila white gene, is a regulator of macrophage cholesterol and phospholipid transport”, Proceedings of the National Academy of Science, 2000, 97 (2), 817-822 DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.97.2.817

Breedveld, P., Beijnen, J.H., Schellens, J.H.M. „Use of P-glycoprotein and BRCP inhibitors to improve oral bioavailability and CNS penetration of anticancer drugs”, Trends in Pharmacological Sciences, 2006, 27 (1), 17-24 DOI: https://doi.org/10.1016/j.tips.2005.11.009

Miyake, K., Mickley, L., Litman, T., Zahn, Z., Robey, R., Cristensen, B. „Molecular cloning of cDNAs which are highly overexpressed in mitoxantrone-resistant cells: Determination of homology to ABC transporters genes”, Cancer Research, 1999, 59, 8-13

Magdalena Bamburowicz-Klimkowska

Afiliacja:

Katedra i Zakład Toksykologii, Wydział Farmaceutyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny Poland

Urszula Bogucka

Afiliacja:

Katedra i Zakład Toksykologii, Wydział Farmaceutyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny Poland

Mirosław M. Szutowski

Afiliacja:

Katedra i Zakład Toksykologii, Wydział Farmaceutyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Poland