SUBSTANCJE PROMIENIOCHRONNE A ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE

Grzegorz Nałęcz-Jawecki; Tomasz Zawadzki; Agata Skrzypczak

doi:10.56782/pps.90

Data publikacji : 2012-09-17

Tom 10 Nr 5 (2012)

SUBSTANCJE PROMIENIOCHRONNE A ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE

Grzegorz Nałęcz-Jawecki

Tomasz Zawadzki

Agata Skrzypczak

DOI: https://doi.org/10.56782/pps.90

Abstrakt

Substancje promieniochronne, inaczej nazywane filtrami UV, są dodawane do kosmetyków w celu ochrony skóry przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym. Wskutek szerokiego stosowanie filtrów są one w wielu krajach wykrywane zarówno w ściekach, wodach powierzchniowych, jak i tkankach organizmów wodnych. Niektóre filtry, np. benzofenony, działają na układ dokrewny (działanie estrogenne), co zostało potwierdzone w wielu testach in vitro oraz in vivo. Celem naszych badań wykonanych w ramach projektu NCN była analiza działania genotoksycznego wybranych filtrów organicznych UV w krótkoterminowych, skriningowych testach bakteryjnych. W teście Ames’a wykazano brak działania mutagennego i fotomutagennego 12 badanych związków. Natomiast kwas metoksycynamonowy i jego ester 2-etyloheksylowy pod wpływem promieniowania UV działały genotoksycznie na bakterie w teście umu-test z aktywacją metaboliczną s9.

Słowa kluczowe:

działanie estrogenne, genotoksyczność, substancje promieniochronne, filtry UV

Inne teksty tego samego autora

Grzegorz Nałęcz-Jawecki, BADANIE TOKSYCZNOŚCI ŚRODOWISKA WODNEGO METODĄ BIOINDYKACJI , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 1 Nr 2 (2003)
Magdalena Bielińska, Grzegorz Nałęcz-Jawecki, ZANIECZYSZCZENIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO LEKAMI. I: OCENA TOKSYCZNOŚCI TRZECH FLUOROCHINOLONÓW DLA RZĘSY DROBNEJ LEMNA MINOR , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 7 Nr 4 (2009)
Milena Wawryniuk, Grzegorz Nałęcz-Jawecki, PHOTOTOXICITY OF PHARMACEUTICALS IN AQUATIC ORGANISMS – AN IMPORTANT ELEMENT OF ENVIRONMENTAL RISK ASSESSMENT , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 16 Nr 2 (2018)

Podobne artykuły

Anna Zgadzaj, FOTOGENOTOKSYCZNOŚĆ W BADANIACH IN VITRO ORAZ TESTACH BAKTERYJNYCH W LATACH 2013-2018 W PORÓWNANIU DO LAT WCZEŚNIEJSZYCH W ŚWIETLE ZMIAN PRZEPISÓW PRAWNYCH , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 16 Nr 3 (2018)
Angelika Lis, Katarzyna Wyszomierska, Katarzyna Znajdek, Łukasz Szeleszczuk, Monika Zielińska-Pisklak, ZJAWISKO FOTONADWRAŻLIWOŚCI – ISTOTNE DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE POWSZECHNIE STOSOWANYCH LEKÓW , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 19 Nr 3 (2021)
Ramona Figat, KWASY FENOLOWE JAKO ZWIĄZKI O POTENCJALE ANTYGENOTOKSYCZNYM WYSTĘPUJĄCE W ROŚLINACH LECZNICZYCH I JADALNYCH , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 19 Nr 4 (2021)

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Nałęcz-Jawecki, G., Zawadzki, T., & Skrzypczak, A. (2012). SUBSTANCJE PROMIENIOCHRONNE A ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE. Prospects in Pharmaceutical Sciences, 10(5), 32–39. https://doi.org/10.56782/pps.90

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Butt S.T., Christensen T. (2000). Toxicity and phototoxicity of chemical sun filters. Radiat Protect Dosim 91: 283-286. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.rpd.a033219

Cantrell A., McGarvey D.J. (2001). Photochemical studies of 4-tert-butyl-4’-methoxy dibenzoylmethane (BM-DBM). J Photochem Photobiol B: Biology 64:117 –122. DOI: https://doi.org/10.1016/S1011-1344(01)00226-3

Damiani E., Baschong W., Greci L. (2007). UV-Filter combinations under UV-A exposure: Concomitant quantification of over-all spectra stability and molecular integrity. J Photochem Photobiol B: Biology 87:95-104. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jphotobiol.2007.03.003

Díaz-Cruz M.S., Llorca M. and Barcelo D. (2008). Organic UV filters and their photodegradates, metabolites and disinfection by-products in the aquatic environment. Trends Anal Chem 27:873-887. DOI: https://doi.org/10.1016/j.trac.2008.08.012

Dyrektywa EU (1976). EU (Cosmetics Directive 76/768/EEC, 2006), Council Directive 76/768/EEC of July 27, 1976 on the approximation of the laws of the member states relating to cosmetic products and its successive amendments, basic act 31976L0768, Off. J. Eur. Commun. L 262 (27.9.1976) p. 169, http://eur-lex.europa.eu/ LexUriServ/site/en/consleg/1976/L/01976L0768-20060809-en.pdf (dostęp 01.2008).

Fent K., Zenker A., Rapp M. (2010). Widespread occurrence of estrogenic UV-filters in aquatic ecosystems in Switzerland. Environ Pollut 158:1817-1824. DOI: https://doi.org/10.1016/j.envpol.2009.11.005

Giokas D.L., Salvador A., Chisvert A. (2007). UV filters: From sunscreens to human body and the environment. Trends Anal Chem 26:360-374. DOI: https://doi.org/10.1016/j.trac.2007.02.012

Jeon H.K., Chung Y., Ryu J.C. (2006). Simultaneous determination of benzophenone-type UV filters in water and soil by gas chromatography-mass spectrometry. J Chromatogr A 113:192-202. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chroma.2006.07.036

Kunz P.Y., Galicia H., Fent K. (2006). Comparison of in vitro and in vivo estrogenic activity of UV filters in fish. Toxicol Sci 90:349-361. DOI: https://doi.org/10.1093/toxsci/kfj082

Li W., Ma Y., Guo C., Hu W., Liu K., Wang Y., Zhu T. (2007). Occurrence and behavior of four of the most used sunscreen UV filters in a wastewater reclamation plant. Water Res 41:3506-3512. DOI: https://doi.org/10.1016/j.watres.2007.05.039

Morohoshi K., Yamamoto H., Kamata R., Shiraishi F., Koda T., Morita M. (2005). Estrogenic activity of 37 components of commercial sunscreen lotions evaluated by in vitro assays. Toxicol in Vitro 19: 457-469. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tiv.2005.01.004

Nakajima M., Kawakami T., Niino T., Takahashi Y., Onodera S. (2009). Aquatic fate of sunscreen agents octyl-4-methoxycinnamate and octyl-4-dimethylaminobenzoate in model swimming pools and the mutagenic assays of their chlorination byproducts. J Health Sci 55:363-372. DOI: https://doi.org/10.1248/jhs.55.363

Negreira N., Canosa P., Rodriguez I., Ramil M., Rubi E., Cela R. (2008). Study of some UV filters stability in chlorinated water and identification of halogenated by-products by gas chromatography-mass spektrometry. J Chromatogr A 1178:206-14. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chroma.2007.11.057

Nohynek G.J., Schaefer H. (2001). Benefit and risk of organic ultraviolet filters. Regul Toxicol Pharmacol 33:285-299. DOI: https://doi.org/10.1006/rtph.2001.1476

Nowacka P. (2011). Ocena wpływu detergentu SDS na toksyczność wybranych związków promieniochronnych za pomocą testów Spirotox i Microtox. Praca dyplomowa, Zakład Badania Środowiska WUM.

Poiger T., Buser H.R., Balmer M.E., Per-Anders B., Müller M.D. (2004). Occurrence of UV filter compounds from sunscreens in surface waters: regional mass balance in two Swiss lakes. Chemosphere 55:951–963. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2004.01.012

Sambandan D.R., Ratner D. (2011). Sunscreens: An overview and update. J Am Acad Dermatol 64:748-758. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaad.2010.01.005

Schlumpf M., Cotton B., Conscience M., Haller V., Steinmann B. and Lichtensteiger W. (2001). In vitro and in vivo estrogenicity of UV screens. Environ Health Perspect 109:239–244. DOI: https://doi.org/10.1289/ehp.01109239

Serpone N., Dondi D. and Albini A. (2007). Inorganic and organic UV filters: Their role and efficacy in sunscreens and suncare products. Inorg Chim Acta 360:794–802. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ica.2005.12.057

Skrzypczak A., Bonisławska A., Nałęcz-Jawecki G., Kobylińska J., Koszyk I., Demkowicz-Dobrzański K., Sawicki J. (2010). Short-term bacterial tests as a convenient metod for screening assessment of photogenotoxic properties of pharmaceuticals. Fresenius Environ Bull 19:147-153.

Straub J. O. (2002). Concentrations of the UV filter ethylhexyl methoxycinnamate in the aquatic compartment: a comparison of modelled concentrations for Swiss surface waters with empirical monitoring data. Toxicol Lett 131:29–37. DOI: https://doi.org/10.1016/S0378-4274(02)00042-5

Szczęsny Ł. (2012). Ocena toksyczności substancji promieniochronnych z wykorzystaniem testów na Brachionus calyciflorus (wrotki). Rozprawa doktorska, Zakład Badania Środowiska, WUM.

Szczęsny Ł., Nałęcz-Jawecki G., Sawicki J. (2010) The toxicity of selected sunscreens to Brachionus calyciflorus. Fresen. Environ. Bullet. 19: 2277-2281

Zagańczyk A.N. (2011). Ocena toksyczności związków promieniochronnych oraz wpływu surfaktantów na ich toksyczność w testach z użyciem skorupiaków i wrotków. Praca dyplomowa, Zakład Badania Środowiska, WUM.

Zawadzki T. (2011). Ocena fototoksyczności substancji promieniochronnych przy użyciu krótkoterminowego testu bakteryjnego umu-test. Praca dyplomowa, Zakład Badania Środowiska, WUM.

Grzegorz Nałęcz-Jawecki

Afiliacja:

Zakład Badania Środowiska, Wydział Farmaceutyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny, Poland

Tomasz Zawadzki

Afiliacja:

Zakład Badania Środowiska, Wydział Farmaceutyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny Poland

Agata Skrzypczak

Afiliacja:

Zakład Badania Środowiska, Wydział Farmaceutyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny, Poland