Simple Obesity in Children

Daria Żuraw; Paulina Oleksa; Mateusz Sobczyk; Kacper Jasiński

doi:10.56782/pps.145

Data publikacji : 2023-06-12

Tom 21 Nr 2 (2023)

Simple Obesity in Children

Daria Żuraw

Paulina Oleksa

Mateusz Sobczyk

Kacper Jasiński

DOI: https://doi.org/10.56782/pps.145

Abstrakt

Otyłość prosta u dzieci jest jednym z najważniejszych, globalnych problemów zdrowia publicznego. Jest to przewlekła, ogólnoustrojowa choroba spowodowana zaburzeniem homeostazy energetycznej organizmu. Charakterystyczne jest patalogiczne zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej, które prowadzi do powikłań ze strony wszystkich układów i narządów. Podstawową przyczyną otyłości prostej u dzieci jest zaburzenie homeostazy energetycznej między spożywanymi, a użytkowanymi kaloriami w ciągu doby - dodatni bilans energetyczny. Leczenie otyłości prostej u dzieci obejmuje ustrukturyzowany program redukcji masy ciała, dostosowany indywidualnie do każdego dziecka, obejmujący zmianę nawyków żywieniowych i stylu życia uwzględniając wysiłek fizyczny. Leki przeciw otyłości prostej mają ograniczone zastosowanie u dzieci. Natomiast chirurgia bariatryczna jest zarezerwowana dla nastolatków cierpiących na otyłość olbrzymią. Należy jednak pamiętać, że istnieje niewiele dowodów dotyczących długoterminowego bezpieczeństwa tej metody w leczeniu otyłości prostej u dzieci. Przeprowadzono przegląd literatury korzystając z baz danych PubMed/MEDLINE, Cochrane Library, Science Direct, w latach 2002-2023 dla anglojęzycznych i polskojęzycznych metaanaliz, przeglądów systematycznych, randomizowanych badań klinicznych i badań obserwacyjnych z całego świata. Uwzględniono również strony internetowe organizacji naukowych, m.in. WHO. Celem pracy jest przedstawienie otyłości prostej jako choroby cywilizacyjnej, analiza głównych czynników wpływających na jej powstawanie, identyfikacja długoterminowych konsekwencji zdrowotnych oraz stosowanych metod prewencji i leczenia otyłości prostej u dzieci. Stale rosnący odsetek dzieci z otyłością prostą, dowodzi, że jest to jeden z podstawowych problemów epidemiologicznych współczesnej ludzkości.

Słowa kluczowe:

otyłość, dzieci, BMI, aktywność fizyczna, modyfikacja diety

Inne teksty tego samego autora

Paulina Oleksa, Daria Żuraw, Kacper Jasiński, Mateusz Sobczyk, Mikołaj Porzak, Alicja Sodolska, Karolina Haczkur-Pawłowska, Drugs and chemical substances inducing diabetes - review of the literature , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 22 Nr 2 (2024)
Mateusz Sobczyk, Daria Żuraw, Paulina Oleksa, Kacper Jasiński, Mikołaj Porzak, Michał Dacka, SGLT2 inhibitors and their possible use in prevention and treatment of neurological diseases , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 22 Nr 1 (2024)
Mateusz Sobczyk, Mikołaj Porzak, Daria Żuraw, Alicja Sodolska, Paulina Oleksa, Kacper Jasiński, Small intestinal bacterial overgrowth – current, novel and possible future methods of treatment and diagnosis , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 22 Nr 2 (2024)
Michał Dacka, Mateusz Sobczyk , Paulina Dąbrowska , Kamila Giżewska , Michał Żuber , Role of calcitonin gene-related peptide (CGRP) receptor antagonist in acute and preventive treatment of migraine. , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 22 Nr 3 (2024)
Kacper Jasiński, Paulina Oleksa, Daria Żuraw, Mateusz Sobczyk, Mikołaj Porzak, Alicja Sodolska, Bartosz Pawłowski, THE EFFECTIVENESS OF THE IMMUNE-BOOSTING PREPARATIONS IN PREVENTION AND TREATMENT OF RESPIRATORY INFECTIONS , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 22 Nr 3 (2024)

Podobne artykuły

Anna Machowska, OPTYMALIZACJA ODZYSKU KADMU W PROCESIE EKSTRAKCJI DO FAZY STAŁEJ NA POLIMERZE ZE ŚLADEM JONOWYM , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 12 Nr 2 (2014)
Grażyna Kubiak-Tomaszewska, Jan Pachecka, Jacek Łukaszkiewicz, Piotr Tomaszewski, RECEPTOROWE MECHANIZMY REGULACJI METABOLIZMU KWASÓW ŻÓŁCIOWYCH I KSENOBIOTYKÓW. ZNACZENIE EKSPRESJI CYP3A4 DLA BEZPIECZEŃSTWA I SKUTECZNOŚCI FARMAKOTERAPII , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 14 Nr 9 (2016)
Joanna Warguła, Zarys historii syntezy leków ze szczególnym uwzględnieniem leków przeciwnowotworowych i przeciwbakteryjnych , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 20 Nr 3 (2022)
Magdalena Bamburowicz-Klimkowska, Mirosław M. Szutowski, STRATEGIE WALKI ZE ZJAWISKIEM OPORNOŚCI WIELOLEKOWEJ NOWOTWORÓW , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 10 Nr 1 (2012)
Magdalena Bamburowicz-Klimkowska, Urszula Bogucka, Mirosław M. Szutowski, FUNKCJE TRANSPORTERÓW TYPU ABC , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 9 Nr 3 (2011)
Natalia Cichoń, Dominika Lach, Joanna Saluk-Bijak, Michał Bijak, LECZENIE ANTYKOAGULACYJNE W OSTRYCH ZESPOŁACH WIEŃCOWYCH I UDARZE NIEDOKRWIENNYM MÓZGU , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 15 Nr 5 (2017)
Ewa Napiórkowska, Thiamine: overview of history of discovery, mechanism of action, role and deficiency , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 21 Nr 3 (2023)
Ewa Napiórkowska, Overview of cyclodextrins and medicinal products containing cyclodextrins currently registered in Poland , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 21 Nr 3 (2023)
Aleksandra Mikulska, Arkadiusz Kocur, Farmakoterapia wysokimi dawkami metotreksatu (HDMTX) w onkologii – jak należy prowadzić chemioterapię w oparciu o terapeutyczne monitorowanie stężeniem leku? , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 21 Nr 4 (2023)
Teresa Żołek, Aleksandra Trzeciak, MECHANIZM DZIAŁANIA INDOLO-3-KARBINOLU I 3,3´-DIINDOLILOMETANU W CHEMOPREWENCJI CHORÓB NOWOTWOROWYCH , Prospects in Pharmaceutical Sciences: Tom 15 Nr 2 (2017)

<< < 2 3 4 5 6 7 8 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Żuraw, D., Oleksa, P., Sobczyk, M., & Jasiński, K. (2023). Simple Obesity in Children. Prospects in Pharmaceutical Sciences, 21(2), 62–67. https://doi.org/10.56782/pps.145

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Pycińska, M.; Albrecht, P. Otyłość u dzieci. W: Gastroenterologia dziecięca. Poradnik Lekarza praktyka. Pod redakcją: Albrecht, P. Wydawnictwo Czelej, Warszawa, Polska, 2014; 32-40.

NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128·9 million children, adolescents, and adults. Lancet, 2017, 390 (10113), 2627–2642. DOI: 10.1016/S0140-6736(17)32129-3 DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(17)32129-3

World Health Organization. World health statistics 2023: monitoring health for the SDGs, Sustainable Development Goals. Geneva, Szwajcaria, 2023, 1-24.

Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC. Pod redakcją: Mazur, J.; Małkowska-Szkutnik, A. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, Polska, 2018; 87-125.

Weker, H.; Barańska, M.; Riahi, A. et al. Nutrition of infants and young children i Poland – PITNUTS 2016. Dev. Period. Med., 2017, 21 (1), 13-21. DOI: 10.34763/devperiodmed.20172101.1328

Anna Dzielska Nadwaga i otyłość u polskich 8-latków w świetle uwarunkowań biologicznych, behawioralnych i społecznych. Raport z międzynarodowych badań WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative (COSI). Pod redakcją: Fijałkowska, A.; Oblacińska, A.; Stalmach, M. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, Polska, 2017, 18-21.

World Health Organization. Online: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight. (Dostęp: 27 maja 2023.)

Xu, S.; Xue, Y. Pediatric obesity: causes, symptoms, prevention and treatment. Exp. Ther. Med., 2016, 11 (1), 15-20. DOI: 10.3892/etm.2015.2853 DOI: https://doi.org/10.3892/etm.2015.2853

Kuźbicka, K.; Rachoń. D. Bad eating habits as the main cause of obesity among children. Pediatr. Endocrinol. Diabetes Metab., 2013, 19 (3), 106-110.

Ma, Y.; Bertone, E. R.; Stanek, E. J. 3rd; Reed, G. W.; Hebert, J. R.; Cohen, N. L.; Merriam, P. A.; & Ockene, I. S. Association between eating patterns and obesity in a free-living US adult population. Am. J. Epidemiol., 2013, 158 (1), 85-92. DOI: 10.1093/aje/kwg117 DOI: https://doi.org/10.1093/aje/kwg117

Guthold, R.; Stevens, G. A.; Riley, L. M.; & Bull, F. C. Global trends in insufficient physical activity among adolescents: a pooled analysis of 298 population-based surveys with 1·6 million participants. Lancet Child Adolesc. Health., 2020, 4 (1), 23-35. DOI: 10.1016/S2352-4642(19)30323-2 DOI: https://doi.org/10.1016/S2352-4642(19)30323-2

van Ekris, E.; Wijndaele, K.; Altenburg, T. M.; Atkin, A. J.; Twisk, J.; Andersen, L. B.; Janz, K. F.; Froberg, K.; Northstone, K.; Page, A. S.; Sardinha, L. B.; van Sluijs, E. M. F.; Chinapaw, M., & International Children’s Accelerometry Database (ICAD). Racking of total sedentary time and sedentary patterns in youth: a pooled analysis using the International Children's Accelerometry Database (ICAD). Int. J. Behav. Nutr. Phys. Act., 2020, 17 (1), 1-10. DOI: 10.1186/s12966-020-00960-5 DOI: https://doi.org/10.1186/s12966-020-00960-5

Verloigne, M.; Loyen, A.; Van Hecke, L.; Lakerveld, J.; Hendriksen, I.; De Bourdheaudhuij, I.; Deforche, B.; Donnelly, A.; Ekelund, U.; Brug, J.; & van der Ploeg, H. P. Variation in population levels of sedentary time in European children and adolescents according to cross-European studies: a systematic literature review within DEDIPAC. Int. J. Behav. Nutr. Phys. Act., 2016, 13 (1), 1-21. DOI: 10.1186/s12966-016-0395-5 DOI: https://doi.org/10.1186/s12966-016-0395-5

Brzęk, A.; Strauss, M.; Sanchis-Gomar, F.; & Leischik, R. Physical Activity, Screen Time, Sedentary and Sleeping Habits of Polish Preschoolers during the COVID-19 Pandemic and WHO's Recommendations: An Observational Cohort Study. Int. J. Environ. Res. Public Health., 2021, 18 (21), 11173. DOI: 10.3390/ijerph182111173 DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph182111173

Medrano, M.; Cadenas-Sanchez, C.; Oses, M.; Arenaza, L.; Amasene, M.; & Labayen, I. Changes in lifestyle behaviours during the COVID-19 confinement in Spanish children: A longitudinal analysis from the MUGI project. Pediatr. Obes., 2020, 16 (4), 1-11. DOI: 10.1111/ijpo.12731 DOI: https://doi.org/10.1111/ijpo.12731

Owen, N.; Healy, G. N.; Matthews, C. E.; & Dunstan, D. W. Too much sitting: the population health science of sedentary behavior. Exerc. Sport Sci. Rev., 2012, 38 (3), 105-113. DOI: 10.1097/JES.0b013e3181e373a2 DOI: https://doi.org/10.1097/JES.0b013e3181e373a2

Fisher, A.; McDonald, L.; van Jaarsveld, C.H.M.; Llewellyn, C.; Fildes A.; Schrempft S.; Wardle, J. Sleep and Energy Intake in Early Childhood. Int. J. Obes. (Lond)., 2014, 38 (7), 926-929. DOI: 10.1038/ijo.2014.50 DOI: https://doi.org/10.1038/ijo.2014.50

Gozal, D.; Dumin, M.; Koren, D. Role of Sleep Quality in the Metabolic Syndrome. Diabetes Metab. Syndr. Obes., 2016, 281-310. DOI: 10.2147/DMSO.S95120 DOI: https://doi.org/10.2147/DMSO.S95120

Fatima, Y.; Doi, S. A.; & Mamun, A. A. Longitudinal impact of sleep on overweight and obesity in children and adolescents: a systematic review and bias-adjusted meta-analysis. Obes. Rev., 2015, 16 (2), 137–149. DOI: 10.1111/obr.12245 DOI: https://doi.org/10.1111/obr.12245

Radoszewska, J. The Psychological Determinants of Obesity in Children and Adolescents. Dev. Period Med., 2017, 21(3), 208-212. DOI: 10.34763/devperiodmed.20172103.208212

Bąk-Sosnowska, M. Differential criteria for binge eating disorder and food addiction in the context of causes and treatment of obesity. Psychiatr. Pol., 2017, 51(2), 247–259. DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/62824 DOI: https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/62824

van der Valk, E. S.; Savas, M.; & van Rossum, E. F. C. Stress and Obesity: Are There More Susceptible Individuals? Curr. Obes. Rep., 2018, 7, 193–203. DOI: 10.1007/s13679-018-0306-y DOI: https://doi.org/10.1007/s13679-018-0306-y

Soni, A.; Siddiqui, N.I.; Wadhwani, R. Relative Influence of Body Mass Index and Socioeconomic Class on Blood Pressure Levels and Health. Eur. J. Clin. Exp. Med., 2019, 2, 131–135. DOI: 10.15584/ejcem.2019.2.4 DOI: https://doi.org/10.15584/ejcem.2019.2.4

Sorof, J.M.; Lai, D.; Turner, J.; Poffenbarger, T.; Portman, R.J. Overweight, Ethnicity, and the Prevalence of Hypertension in School-Aged Children. Pediatrics, 2004, 113 (3), 475–482. DOI: 10.1542/peds.113.3.475 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.113.3.475

Lo, J.C.; Chandra, M.; Sinaiko, A.; Daniels, S.R.; Prineas, R.J.; Maring, B.; Parker, E.D.; Sherwood, N.E.; Daley, M.F.; Kharbanda, E.O.; et al. Severe Obesity in Children: Prevalence, Persistence and Relation to Hypertension. Int J Pediatr Endocrinol., 2014, 3, 1-8. DOI: 10.1186/1687-9856-2014-3 DOI: https://doi.org/10.1186/1687-9856-2014-3

Di Bonito, P.; Pacifico, L.; Chiesa, C.; Valerio, G.; Miraglia Del Giudice, E.; Maffeis, C.; Morandi, A.; Invitti, C.; Licenziati, M.R.; Loche, S. et al. Impaired Fasting Glucose and Impaired Glucose Tolerance in Children and Adolescents with Overweight/Obesity. J. Endocrinol. Invest., 2016, 40, 409–416. DOI: 10.1007/s40618-016-0576-8 DOI: https://doi.org/10.1007/s40618-016-0576-8

Araszkiewicz, A.; Bandurska-Stankiewicz, E.; Borys, S.; Budzyński, A.; Cyganek, K.; Cypryk, K.; Czech, A.; Czupryniak, L.; Drzewoski, J.; Dzida, G., et al. Guidelines on the Management of Patients with Diabetes. A Position of Diabetes Poland. Clin. Diabetol., 2021, 10, 1–113. DOI:10.5603/DK.2021.0001 DOI: https://doi.org/10.5603/DK.2021.0001

Zachurzok, A. i Malecka-Tendera, E. Childhood Obesity eBook. European Childhood Obesity Group. 2015. Online: ebook.ecog-obesity.eu/chapter-clinics-complications/cardiovascular-complications-obesity. (Dostęp: 27 maj 2023.)

Brix, N.; Ernst, A.; Lauridsen, L.L.B.; Parner, E.T.; Arah, O.A.; Olsen, J.; Henriksen, T.B.; Ramlau-Hansen, C.H. Childhood Overweight and Obesity and Timing of Puberty in Boys and Girls: Cohort and Sibling-Matched Analyses. Int. J. Epidemiol., 2020, 49 (3), 834–844. DOI: 10.1093/ije/dyaa056 DOI: https://doi.org/10.1093/ije/dyaa056

Marcus, C.L.; Brooks, L.J.; Draper, K.A.; Gozal, D.; Halbower, A.C.; Jones, J.; Schechter, M.S.; Sheldon, S.H.; Spruyt, K.; Ward, S.D.; et al. Diagnosis and Management of Childhood Obstructive Sleep Apnea Syndrome. Pediatrics. 2012, 130 (3), 576–584.DOI: 10.1542/peds.2012-1671 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2012-1671

Bhatia, N.N.; Pirpiris, M.; Otsuka, N.Y. Body Mass Index in Patients with Slipped Capital Femoral Epiphysis. J. Pediatr. Orthop., 2006, 26 (2), 197–199. DOI: 10.1097/01.bpo.0000218526.36362.3f DOI: https://doi.org/10.1097/01.bpo.0000218526.36362.3f

Taylor, E.D.; Theim, K.R.; Mirch, M.C.; Ghorbani, S.; Tanofsky-Kraff, M.; Adler-Wailes, D.C.; Brady, S.; Reynolds, J.C.; Calis, K.A.; Yanovski, J.A. Orthopedic Complications of Overweight in Children and Adolescents. Pediatrics., 2006, 117 (6), 2167–2174. DOI: 10.1542/peds.2005-1832 DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2005-1832

Savino, A.; Pelliccia, P.; Chiarelli, F.; Mohn, A. Obesity-Related Renal Injury in Childhood. Horm. Res. Paediatr., 2010, 73 (5), 303-311. DOI: 10.1159/000308161 DOI: https://doi.org/10.1159/000308161

Mercille, G.; Ospina, L.H. Pediatric Idiopathic Intracranial Hypertension: A Review. Pediatr. Rev., 2007, 28 (11), 77-86. DOI: 10.1542/pir.28-11-e77 DOI: https://doi.org/10.1542/pir.28.11.e77

Gospe, S.M;. Bhatti, M.T.; El-Dairi, M.A. Anatomic and Visual Function Outcomes in Paediatric Idiopathic Intracranial Hypertension. Br. J. Ophthalmol., 2015, 100 (4), 505–509. DOI: 10.1136/bjophthalmol-2015-307043 DOI: https://doi.org/10.1136/bjophthalmol-2015-307043

Pinhas-Hamiel, O.; Frumin, K.; Gabis, L.; Mazor-Aronovich, K.; Modan-Moses, D.; Reichman, B.; Lerner-Geva, L. Headaches in Overweight Children and Adolescents Referred to a Tertiary-Care Center in Israel. Obesity (Silver Spring)., 2012, 16 (3), 659–663. DOI: 10.1038/oby.2007.88 DOI: https://doi.org/10.1038/oby.2007.88

Aronne, L.J. Classification of Obesity and Assessment of Obesity-Related Health Risks. Obes. Res., 2012, 10 (S12), 105–115. DOI: 10.1038/oby.2002.203 DOI: https://doi.org/10.1038/oby.2002.203

Wardle, J.; Williamson, S.; Johnson, F.; Edwards, C. Depression in Adolescent Obesity: Cultural Moderators of the Association between Obesity and Depressive Symptoms. Int. J. Obes. (Lond.), 2005, 30 (4), 634–643. DOI: 10.1038/sj.ijo.0803142 DOI: https://doi.org/10.1038/sj.ijo.0803142

Kirk, S.; Brehm, B.; Saelens, B.E.; Woo, J.G.; Kissel, E.; D’Alessio, D.; Bolling, C.; Daniels, S.R. Role of Carbohydrate Modification in Weight Management among Obese Children: A Randomized Clinical Trial. J. Pediatr., 2012, 161 (2), 320–327. DOI: 10.1016/j.jpeds.2012.01.041 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2012.01.041

Kumar, S.; Kelly, A.S.; Kumar, S., Review of Childhood Obesity: from Epidemiology, Etiology, and Comorbidities to Clinical Assessment and Treatment. Mayo Clin. Proc., 2017, 92 (2), 251–265.DOI: 10.1016/j.mayocp.2016.09.017 DOI: https://doi.org/10.1016/j.mayocp.2016.09.017

Sothern, M.; Udall, J.; Suskind, R.; Vargas, A.; Blecker, U. Weight Loss and Growth Velocity in Obese Children after Very Low Calorie Diet, Exercise, and Behavior Modification. Acta Paediatr., 2007, 89 (9), 1036–1043. DOI: 10.1080/713794562 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.2000.tb03347.x

Davison, K.K.; Birch, L.L. Childhood Overweight: A Contextual Model and Recommendations for Future Research. Obes. Rev., 2001, 2 (3), 159–171. DOI: 10.1046/j.1467-789x.2001.00036.x DOI: https://doi.org/10.1046/j.1467-789x.2001.00036.x

Schranz, N.; Tomkinson, G.; Parletta, N.; Petkov, J.; Olds, T. Can Resistance Training Change the Strength, Body Composition and Self-Concept of Overweight and Obese Adolescent Males? A Randomised Controlled Trial. Br. J. Sports Med., 2014, 48 (20), 1482–1488. DOI: 10.1136/bjsports-2013-092209 DOI: https://doi.org/10.1136/bjsports-2013-092209

Pino, H.; Smith, A. The Role of Physical Activity in the Management of Childhood Obesity. Bariatr. Times. 1 maja 2007. Online: https://bariatrictimes.com/the-role-of-physical-activity-in-the-management-of-childhood-obesity/ (Dostęp: 27 maja 2023.)

Headid, R.J. III; Park, S.-Y. The Impacts of Exercise on Pediatric Obesity. Clin. Exp. Pediatr., 2021, 64, 196-207. DOI: 10.3345/cep.2020.00997 DOI: https://doi.org/10.3345/cep.2020.00997

Kelly, A.S.; Auerbach, P.; Barrientos-Perez, M.; Gies, I.; Hale, P.M.; Marcus, C.; Mastrandrea, L.D.; Prabhu, N.; Arslanian, S. A Randomized, Controlled Trial of Liraglutide for Adolescents with Obesity. N. Engl. J. Med., 2020, 382 (22), 2117–2128. DOI: 10.1056/NEJMoa1916038 DOI: https://doi.org/10.1056/NEJMoa1916038

Styne, D.M.; Arslanian, S.A.; Connor, E.L.; Farooqi, I.S.; Murad, M.H.; Silverstein, J.H.; Yanovski, J.A. Pediatric Obesity—Assessment, Treatment, and Prevention: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J. Clin. Endocrinol. Metab., 2017, 102 (3), 709–757. DOI: 10.1210/jc.2016-2573 DOI: https://doi.org/10.1210/jc.2016-2573

Dabas, A.; Seth, A. Prevention and Management of Childhood Obesity. Indian J. Pediatr., 2018, 85, 546–553. DOI: 10.1007/s12098-018-2636-x DOI: https://doi.org/10.1007/s12098-018-2636-x

World Health Organization. Global Recommendations on Physical Activity for Health. Geneva, Szwajcaria, 2010, 35-38.

World Health Organization. Global Action Plan for the Prevention and Control of NCDs 2013–2020. Geneva, Szwajcaria, 2013, 21-26.

European Commission. EU Action Plan on Childhood Obesity 2014–2020. Directorate-General for Health and Food Safety. Bruksela, Belgia, 2014, 8-21.

Wake, M.; Salmon, L.; Waters, E.; Wright, M.; Hesketh, K. Parent-Reported Health Status of Overweight and Obese Australian Primary School Children: A Cross-Sectional Population Survey. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord., 2002, 26 (5), 717-724. DOI: 10.1038/sj.ijo.0801974 DOI: https://doi.org/10.1038/sj.ijo.0801974

Manios, Y.; Moschonis, G.; Karatzi, K.; Androutsos, O.; Chinapaw, M.; Moreno, L.A.; Bere, E.; Molnar, D.; Jan, N.; Dössegger, A.; et al. Large Proportions of Overweight and Obese Children, as Well as Their Parents, Underestimate Children’s Weight Status across Europe. The Energy (EuropeaN Energy Balance Research to Prevent Excessive Weight Gain among Youth) Project. Public Health Nutr., 2015, 18 (12), 2183–2190. DOI: 10.1017/S136898001400305X DOI: https://doi.org/10.1017/S136898001400305X

Dudek-Głąbicka, J. Rola rodziców we wspieraniu dziecka z nadwagą i otyłością. W: Wspieranie dziecka z nadwagą i otyłością w społeczności szkolnej. Pod redakcją: Oblacińska, A. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa, 2013, 26-29.

Jasik, C.B.; Lustig, R.H. Adolescent Obesity and Puberty: The “Perfect Storm”. Ann. N. Y. Acad. Sci., 2008, 1135 (1), 265-279. DOI: 10.1196/annals.1429.009 DOI: https://doi.org/10.1196/annals.1429.009

Szewetowska K. Edukacja i Dialog. [Online] http://edukacjaidialog.pl/archiwum/2009,261/kwiecien,301/nasze_sprawy,309/stygmatyzacja_spoleczna,2199.html [Dostęp: 27 maja 2023.]

Majcher, A.; Czerwonogrodzka-Senczyna, A.; Kądziela, K.; Rumińska, M.; & Pyrżak, B. Development of Obesity from Childhood to Adolescents. Rozwój otyłości od dzieciństwa do wieku młodzieńczego. Pediatr. Endocrinol. Diabetes Metab., 2021, 27 (2), 70-75. DOI: 10.5114/pedm.2021.105297 DOI: https://doi.org/10.5114/pedm.2021.105297